Opening en verslag

De voorzitter heet allen welkom en specifiek de nieuwe OFL-secretaris die het NZO-secretariaat zal komen versterken. Deze vergadering is tevens de laatste vergadering van een andere secretaris. 
Het verslag wordt met de reeds voorgestelde aanpassingen vastgesteld.
Naar aanleiding van de actielijst wordt aandacht gevraagd voor de eerder gemaakte afspraak om een gesprek te organiseren in het NZO over de betekenis van de Staat van de Noordzee en het OSPAR Quality Status Report. 

NZA bepaling over beschermde gebieden (NZA hoofdstuk 4)

Na het NZO van 6 november 2024 heeft op 11 november een speciale NZO bijeenkomst in beperkte kring plaatsgevonden met als inzet het bereiken van een concept consensus over de invulling van 1,2% gebied beschermd voor bodemberoerende visserij overeenkomstig NZA art. 4.38. Het gesprek op 11 november heeft geleid tot de afspraak om met een positief advies aan de achterban, betrokkenen, voor te leggen een pakket bestaande uit: Voordelta 0,4%; de uitbreiding van de rechthoek ten zuidoosten van het Friese Front in oostelijke richting en niet in zuidelijke richting 0,4%; Bruine Bank, noordelijk deel, 0,4%.
Uit een terugmelding van de sector voedsel-visserij blijkt dat in eigen geledingen deze verdeling niet kan worden gesteund. Het gedeeltelijk voor 0,4% beschermen van de Bruine Bank is voor deze sector niet aanvaardbaar. De sectoren energie en scheepvaart en de NGO’s hebben gemeld dat zij akkoord zijn met de uitkomst van 11 november. In de vergadering voegt het ministerie van LVVN toe dat het onwaarschijnlijk is dat de politieke keuze zal zijn om de Bruine Bank voor een deel te sluiten. Meerdere partijen onderstrepen het belang om als NZO tot consensus te komen over de invulling van NZA 4.38. 

Volgens eerdere NZO afspraak zou het NZO voor het einde van het jaar een conclusie trekken. De voorzitter constateert dat er geen volledige consensus is op dit moment en doet een drietal voorstellen voor het vervolg:
1.    Het komende half jaar opnieuw zoeken naar een oplossing; 
2.    Constateren waar wel consensus over bestaat, indachtig gedane opmerkingen over de gewenste integraliteit van het pakket. Er is wel consensus over het deel op de Voordelta (incl. voorwaarden) en het deel bij het Friese Front. In 2025 kan het NZO op zoek naar het resterende deel om nog in te vullen.
3.    De Staatssecretaris berichten dat het NZO er niet uit is gekomen en de keuze overlaten aan de politiek.

Op basis hiervan gaat de voorkeur van de NZO-partijen uit naar het (opnieuw) zoeken naar een integraal pakket waarover het NZO tot consensus kan komen en dat traject het komende half jaar, zo mogelijk eerder, af te ronden. De aanpak zal vanaf januari voorbereid worden.

“Transitiefonds”

Het Rijk geeft een presentatie over het “Transitiefonds” en stand van zaken van de aanwending van middelen uit dit fonds. Vanuit de NZO-leden komen vragen over de werkwijze van het “Transitiefonds” en in hoeverre er zicht is op de effectiviteit van de besteding, zoals de versterking van de handhaving en toezicht op gesloten gebieden. De vraag wordt gesteld wat er aan middelen nodig is tot 2030 en daarna. Is daar zicht op? In de Lysias-evaluatie in 2023 is die vraag onderzocht en de conclusie was dat er weinig inzicht is bij het NZO in de besteding van de middelen. Daardoor kon de vraag niet beantwoord worden of de middelen voldoende zijn. Via de presentatie van het Rijk wordt inzicht gegeven. Daarnaast worden onderdelen van het “Transitiefonds” in de werkgroepen en de Programmacommissie MONS besproken.

NZO Voortgangsrapportage 8: mei 2024 – november 2024

Aan de vergadering wordt voorgelegd een concept NZO Voortgangsrapportage voor de periode mei 2024 – november 2024. In de vergadering en ook schriftelijk zijn enkele opmerkingen gemaakt. Deze zullen worden verwerkt en in januari zal de voortgangsrapportage aan de minister van IenW worden aangeboden ten behoeve van zijn berichtgeving aan de Kamer.

Voorstel werkwijze werkgroepen NZO

De werkgroepen binnen het NZO zijn opgezet om conceptconclusies voor te De werkgroepen binnen het NZO zijn opgezet om conceptconclusies voor te bereiden voor het NZO. N.a.v. de Lysias Advies-evaluatie uit 2023 en de werkconferentie van het NZO van 4 september 2024 is afgesproken dat het NZO-secretariaat een voorstel maakt over de mogelijke optimalisatie van de werkwijze van de werkgroepen en de verbinding met het plenaire NZO. Daartoe is een notitie opgesteld die in de vergadering is besproken. In grote lijnen kunnen de NZO-leden zich vinden in de voorstellen voor optimalisatie van de werkwijze en in sommige gevallen de hernieuwde inhoudelijke focus van de werkgroepen. Het Rijk roept op de focus van de werkgroep Medegebruik niet te verbreden naar multifunctioneel ruimtegebruik maar te blijven richten op medegebruik van windparken. Verder wil het NZO dat de taak en de uitkomsten van de werkgroepen helder zijn en ten aanzien van de verbeteringen graag vinger aan de pols houden. De vergadering nam kennis van de suggesties van partijen. Vervolgens is het voorstel vastgesteld.

Werkgroepen

Soortenberscherming

Voor soortenbescherming is op 11 december een overleg geweest. Intentie is om het overleg over soortenbescherming in het vervolg samen met de NZO werkgroep over beschermde gebieden op te pakken. Naar aanleiding van een vraag van de ngo’s licht het Rijk toe dat volgend jaar de soortenbeschermingsplannen opgesteld zullen worden en met de huidige capaciteit getracht zal worden geen verdere vertraging op te lopen.

NZO werkgroep Beschermde gebieden: voortgang

De werkgroep is na het NZO van 6 november niet meer bijeengekomen in verband met NZO overleg in beperkte kring over de invulling van de 1,2% overeenkomstig NZA art. 4.38. Dit onderwerp is eerder overgedragen aan het plenaire NZO. Op basis van het voorstel voor de werkwijze van de werkgroepen zal deze werkgroep in 2025 worden omgevormd.

NZO werkgroep Energie en Infrastructuur: voortgang

De werkgroep kwam bijeen op 3 december 2024. De werkgroep is bijgepraat over de inhoudelijke en procesmatige stand van zaken van het programma PAWOZ-Eemshaven. Voorgesteld is het concept PAWOZ- Eemshaven in 2025 in het NZO te bespreken. Daarnaast heeft Harbour Energy een presentatie gegeven over het voornemen voor CO2-opslag in lege gasvelden P06-AB EN Q01-B. EBN heeft de laatste ontwikkelingen van mijnbouwactiviteiten op zee gepresenteerd

NZO werkgroep gebiedspaspoorten en medegebruik: voortgang

De werkgroep kwam op 2 december 2024 bijeen. In de werkgroep is de eindrapportage tuigentesten met passieve visserij (WMR) gepresenteerd en besproken. Het ministerie van LVVN heeft de uitvraag in de Staatscourant over zelfstandige experimenten door vissers met passieve visserij in windpark Borssele en HKZ toegelicht. Gevolgd door behandeling vragen. De presentatie ecosystem-based Maritime Spatial Planning (eMSP) is verschoven naar een volgende bijeenkomst van de werkgroep.

NZO werkgroep Voedseltransitie: voortgang

De werkgroep die op 5 december bijeen zou komen is verplaatst naar 9 januari 2025.

Wetenschappelijke Klankbord Commissie (WKC)

De WKC kwam op 3 december 2024 bijeen. De WKC-voorzitter doet in de vergadering een terugmelding en kondigt aan in het nieuwe jaar het jaarplan van de WKC voor 2025 toe te zullen lichten.

MONS

PC MONS kwam op 12 november 2024 bijeen. Aan het NZO wordt voorgelegd:

•    Het MONS Jaarplan 2025 en memo Financiële Verantwoording en Voortgang MONS
•    Het WOZEP Jaarplan 2025
•    Het MONS rapport over biogene riffen, inclusief duiding
•    Het MONS rapport over pelagische vis monitoring, inclusief duiding

Ten aanzien van de financiën meldt het Rijk dat er een financieel knelpunt was dat inmiddels is opgelost. De uitrol van de geprogrammeerde onderzoeken kan doorgaan. Naar aanleiding van het jaarplan MONS vraagt Element NL om verhelderd te krijgen in hoe het jaarplan tot stand is gekomen en hoe de relatie met het NZA en de agenda van het NZO eruit ziet. Wanneer en in welke vorm kan het MONS programma ondersteunend aan consensusvorming in NZO? De ophanging van MONS aan het NZO zou scherper in het jaarplan verwoord moeten worden. Dit wordt ondersteund door de PO Urk. Afgesproken wordt dat aan het jaarplan toegevoegd wordt welk onderzoek in 2025 opgeleverd zal worden. De beleidsduidingen bij de onderzoeken zullen de ophanging aan het NZA duidelijker beschrijven. Met dat voorbehoud wordt het jaarplan goedgekeurd en zal het de volgende keer, samen met het grotere narratief van MONS, aan de orde komen in het NZO. 

Communicatie

De eerste NZO nieuwsbrief is verstuurd. Deze mag doorgestuurd worden aan andere betrokkenen. Opgeven voor de verzendlijst kan via het secretariaat (en de NZO-wesbite). Ook is een praktijkverhaal gepubliceerd op de NZO-website, van het project Aramis. De komende tijd zullen meer praktijkverhalen online worden gezet.

Rondvraag en mededelingen (w.v.t.t.k.)

•    Het Rijk meldt dat de EC werkt aan een Ocean Pact. De mededeling komt in mei 2025 uit. Daarin wordt waarschijnlijk nieuw beleid aangekondigd. De EC zal ook een call for evidence doen, waarin input gevraagd wordt voor de beleidsontwikkeling. 
•    Het Rijk doet een terugmelding uit internationaal overleg over de Greater North Sea Basin Initiative (GNSBI). Er zijn twee toppen geweest. Het initiatief zal nog een jaar mede door Nederland getrokken worden. Vanuit de EC is waardering voor het initiatief.            
•    Het Rijk geeft kort de tijdlijn weer van het proces voor besluitvorming over de Partiele Herziening Programma Noordzee 2022-2027. Er wordt gekoerst op de formele terinzagelegging in mei. Dit zal het fundament zijn voor het nieuwe Programma Noordzee 2028-2033. 
•    WNF vraagt naar de status van de aanwijzing van de Vogelrichtlijngebieden. Het Rijk is hiermee bezig maar het gaat niet zo snel als gewenst. De nieuwe tijdlijn zal nog gedeeld worden met het NZO. Het pakket van visserijbeperkende maatregelen zoals afgesproken in het NZA is afgestemd met andere landen en nu als gezamenlijke aanbeveling (Joint Recommendation) aan de EC aangeboden. Volgend jaar zal de EC hiermee aan de slag gaan. 
•    Stichting de Noordzee vraagt naar de status van de vaststelling van de Mariene Strategie deel 1. Het Rijk antwoordt dat dit door de kabinetswissel langer heeft geduurd. De Mariene Strategie deel 1 zit nu in de lijn voor besluitvorming

Sluiting

• De voorzitter sluit de vergadering met aandacht voor het afscheid van de NZO-secretaris die vanaf januari bij het ministerie van KGG aan de slag gaat.